Ανάφη

Νησί (38,35 τ. χλμ., 269 κάτ.) των Κυκλάδων. H ψηλότερη κορυφή του νησιού είναι η Βίγλα (584 μ.). Το νησί, αν και άγονο, παράγει μικρές ποσότητες ρεβιθιών, φάβας, φασολιών, σιταριού και κρεμμυδιών. Καλλιεργούνται επίσης ελιές, εσπεριδοειδή, ντομάτες και υπάρχουν αμπέλια. Η κτηνοτροφία είναι ανεπτυγμένη. Παράγονται κεφαλοτύρια και μαλακά τυριά, γνωστά με τον χαρακτηρισμό βραστά. Ο μεγαλύτερος οικισμός του νησιού είναι Α. (Χώρα) που είναι χτισμένη αμφιθεατρικά. Υπάρχει ακόμα ένας μικρότερος οικισμός, η Βαγιά, με θειούχα λουτρά. Στην Α. βρίσκεται και το μοναστήρι της Καλαμιώτισσας, που αναφέρεται από το 1571. Ιστορία. Αρχικά το νησί ονομαζόταν Μεμβλίαρος ή Βλίαρος από το όνομα του πρώτου του οικιστή, ο οποίος έφτασε εκεί αναζητώντας την Ευρώπη. Η προέλευση του ονόματοςΑ., που διατηρείται μέχρι σήμερα, οφείλεται, όπως αναφέρει o Απολλώνιος ο Ρόδιος, στη σωτηρία των Αργοναυτών από θύελλα στο Κρητικό πέλαγος. Ο Ιάσονας παρακάλεσε τον θεό Απόλλωνα να τους σώσει και εκείνος φώτισε με αστραπή το νησί, όπου και κατέφυγαν. Σε ανάμνηση της σωτηρίας τους ονόμασαν το νησί Α. «τω παρά προσδοκίαν αναφανήναι». Οι Αργοναύτες ίδρυσαν εκεί ναό του Απόλλωνα Αιγλήτου σε λόφο όπου σε επιγραφές αναφέρεται η λατρεία και άλλων θεών (Αφροδίτη, Ασκληπιός και Δίας). Σώζονται ερείπια των τειχών της αρχαίας πόλης, όπως και πολλοί τάφοι των Αιγιδών που είχαν κυριαρχήσει στο νησί τον 8ο αι. π.Χ. Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους, η Α. κυριεύτηκε από τον Μάρκο Σανούδο, ο οποίος την παραχώρησε στον Βενετό Λεονάρντο Φόσκολο, που τη διατήρησε υπό την εξουσία του από το 1207 έως το 1269, οπότε αναγκάστηκε να την εγκαταλείψει στον Αναφιώτη πειρατή Γιάννη Δελσβάκο. Το 1307 κυριάρχησε στο νησί ο Γιαννούλης Γκοζαντίνο από την Μπολόνια, το 1397 η Α. πέρασε στους Κρίσπι και το 1419 στους Βενετσιάνους. Αργότερα ξαναγύρισε στην εξουσία των Κρίσπι έως και το 1528, έτος που πέρασε στην οικογένεια των Πιζάνι, που τους διαδέχτηκαν το 1537 οι Τούρκοι. Η Α. πήρε μέρος στην Επανάσταση με δικά της καΐκια. Στην εποχή του Όθωνα, επειδή το νησί έμεινε έξω από τα όρια της Ελλάδας, πολλοί κάτοικοι εγκαταστάθηκαν στο βόρειο μέρος της Ακρόπολης και δημιούργησαν τη συνοικία που είναι γνωστή και σήμερα ως Αναφιώτικα.